Een hele stiekeme poolvos

HOOG OP DE BUCKETLIST

Een van de dieren die ik (David) heel graag had willen zien op Spitsbergen, en eerlijk gezegd misschien nog wel meer wilde zien dan ijsberen, was de poolvos. Ik ben dol op vossen en dat ben ik al sinds mijn schooltijd, toen ik ze veel observeerde langs de Molonglo-rivier bij Canberra. Het zijn fascinerende dieren om naar te kijken wanneer ze op jacht zijn, zo intens en gefocust, en op andere momenten zo nieuwsgierig en speels. Een poolvos stond dus heel hoog op mijn lijstje van 'dingen die ik graag wil zien op Spitsbergen'.

Ik werd niet helemaal teleurgesteld, maar het had beter gekund. We hadden een aantal keren poolvossen gezien, die langs de kustlijn liepen of van rots naar rotsblok sprongen; zachte blauwbruine vlekken op snelle, bruine benen, altijd zoekend en altijd oplettend. Hoe mooi deze observaties ook waren, de vos in kwestie was altijd een paar honderd meter bij ons vandaan, en in de meeste gevallen waren wij op Yuma en konden we de poolvos niet volgen.

Ik was dan ook erg blij toen, terwijl we op het met olie-doordrenkte grind tussen de machines op het laadplatform van de Barentsburgse kade bleven staan, een blauwbruin gedaante de heuvel af kwam draven, onder de lange houten trap door die naar het bovengelegen dorp liep, even stopte om een ​​brullende vrachtwagen voorbij te laten razen, vervolgens langs het verlaten machinepark sloop, en toen stopte, alert en verwachtingsvol, met zijn ogen gericht op de eenzame visser die aan de overkant van de kade stond.

EEN GOEDE VISDAG

Het duurde een tijdje voordat de visser zich van de zee afwendde en de vos opmerkte, paraat, stil en verwachtingsvol, maar toen hij hem zag, glimlachte hij en reikte in een krat die naast hem stond en haalde er een vis uit. Terwijl de visser zich voorover boog, ging de vos half op zijn hurken zitten, en toen de visser weer opstond en de vis naar hem toe gooide, sprong de vos naar voren en greep de vis voordat hij voor de tweede keer stuiterde.

Nadat hij de vis goed beet had, sloop de vos sloop terug over de kade, liep om een ​​groep arbeiders heen die in gesprek waren en legde zijn vis onder een roestend apparaat. Vervolgens draaide hij zich zonder pauze om en keerde terug naar zijn wachtpositie, vier meter van de visser.

Na een korte pauze gooide de visser opnieuw een vis naar de vos, die hem onmiddellijk oppakte. Deze keer was de vis echter iets kleiner. De vos moet zeker gedacht hebben dat dit beter kon, dus in plaats van de vis terug te brengen naar de roestige machine, bleef hij staan ​​en wachtte. De visser glimlachte wrang en stemde toe, en weldra werd er een ​​andere vis gegooid. Na een beetje manoeuvreren om beide vissen veilig in zijn bek te krijgen, draafde de vos terug naar zijn visopslagplaats, liet zijn lading vallen en sloop terug, paraat voor de volgende vis.

ÉÉN VIS, TWEE VISSEN...

Dit ging zo door totdat de vos een stapel van zes of zeven vissen onder de machine had verzameld, waarvan sommige nog leefden en wat lusteloos heen en weer flapperden. De vis-stapel was zeker de helft van de vos zijn lichaamsgewicht en dit leek voldoende te zijn, want nu begon de vos uit te zoeken hoe hij deze rijkdom terug naar zijn hol kon nemen.

Alle vissen in één keer oppakken was niet mogelijk. Zodoende begon een proces waarbij elke vis om de beurt werd opgepakt, om er vervolgens een andere vis bij proberen te pakken. Het kostte wat tijd om de optimale eerste combinatie te vinden, maar toen dat eenmaal was gelukt, draafde de vos terug over het laadterrein, onder de traptreden door en met zijn eerste lading weer de heuvel op. Korte tijd later verscheen de vos weer op de kade om het proces te herhalen totdat alle vissen veilig waren verwijderd.

Ik vond het geweldig! Ik was bezorgd geweest dat ik geen quality time zou krijgen met een poolvos. Maar hier, in het olieachtige, stoffige vuil van een Russische kolenterminal, met brullende machines op slechts een paar meter afstand en veel mensen en bewegende voertuigen , stond ik eerste rang voor het observeren van uniek vossengedrag. Het was ongelooflijk!

DE MENING VAN EEN BIOLOOG

Wat was hier aan de hand? Waarom zou een vos zoveel grote vissen willen dat hij ze niet allemaal in één keer kan opeten? Er kunnen hier een aantal dingen hebben gespeeld. Ten eerste was onze vos misschien nog steeds bezig met het voeren van de welpen in zijn hol en in dit late stadium van het seizoen waren de welpen waarschijnlijk al flink op weg naar onafhankelijkheid. Dat zou vermoedelijk betekenen dat het hongerige pubers waren die gemakkelijk elke voorraadkast konden leeg eten, hoe goed gevuld deze ook was.

Maar poolvossen zijn ook dieren die plannen maken voor de komende moeilijke tijden. Hoewel hun eten het hele jaar door beschikbaar is, worden ze, niet verrassend, beperkt tijdens de wintermaanden, wanneer de kustlijn bevriest en de sneeuw het volgen van sneeuwhoen moeilijker maakt. Om zichzelf door deze magere maanden heen te helpen, bewaren poolvossen tijdens de zomermaanden voedsel op veilige locaties, en halen ze deze vervolgens op wanneer dat nodig is in de winter. In de koude, droge omstandigheden op Spitsbergen zullen deze vissen waarschijnlijk goed drogen voordat ze rotten, waardoor de vos een voorraad harde, houtachtige vis overhoudt om aan te knagen tijdens die lange, koude wintermaanden. Dit is precies wat de menselijke bevolking van de Noorse Arctische kust al eeuwenlang doet, dus het is een strategie die werkt.