De grillen van de wind
ZACHTE WID
We werden wakker na een diepe slaap, waarbij we de afgelopen 36 uur op het Barentsburg-ponton uitgeput waren gebleven. De zon scheen en er waaide een zwakke wind uit het NW. Alles bij elkaar een heerlijk gezellige ochtend. Na het ontbijt hebben we een uur of twee besteed aan het voorbereiden van de boot voor onze volgende tocht langs de kust. De windvaanbesturing werd opnieuw geïnstalleerd, de hoezen werden uitgedroogd en er werden een paar kleine reparaties uitgevoerd aan de reddingslijnen en beschermers die beschadigd waren tijdens het rondslingeren van de vorige nacht. Nadat deze klussen waren geklaard, lieten we onze lijnen vallen en reden we over de Grønfjorden richting open zee. SY’s Snow Bear en Saraban’de zouden kort daarna volgen, nadat ze genoten hadden van alle geneugten die een ondergrondse kolenmijn te bieden had.
GEEN WIND
We motorden tegen de NW wind in tot voorbij Kapp Linné, waar we hoopten naar het zuiden te varen en gemakkelijk met de wind mee te zeilen. Maar dit was natuurlijk precies de plek waar de wind afnam en compleet ging liggen.
Geen wind bij Kapp Linné.
Dus gingen we verder op de motor. Wellicht lijkt het dat we nogal zeuren over de wind op Spitsbergen (en ook in Noorwegen), en misschien doen we dat ook wel. We hebben er geen wetenschappelijke studie van gemaakt, maar de kans om te zeilen schijnt toch wel sigficant groter te zijn (i) in de richting tegenovergesteld dan die waar we naar toe willen varen (maw veel tegenwind), en (ii) in het midden van de nacht. Soms lijkt het echt alsof we geen zeilboot maar een motorboot hadden moeten kopen...
Glass-out op weg naar Bellsund.
Dus voeren we verder zonder wind naar het zuiden richting Bellsund, het op één na grootste fjordencomplex aan de westkust van Spitsbergen. Op de heenweg naar het noorden waren we er in dichte mist langs gevaren, en hadden er helemaal niks van kunnen zien. We hadden toen ook nog geen geweer gehuurd, en konden dus ook niet aan land gaan. Deze keer hadden we echter nog een dag of twee de tijd voordat we aan onze oversteek naar Noorwegen konden beginnen, en we besloten om een kijkje (van onze boot) te nemen.
Deze keer was er geen mist die ons zicht op de kust belemmerde.
TEGENWIND
Toen we uiteindelijk in Bellsund aankwamen, hadden we net het getij gemist. We kwamen dus in afgaand water en een tegenstroom terecht. Ook draaide de wind wat naar het oosten en hadden we een gestage tegenwind. Geweldig! Dit betekende dat het varen naar onze ankerplaats in Van Keulenhamna twee keer zo lang duurde als we hadden gehoopt. Helaas wisten we toen nog niet wat ons verder nog te wachten stond.
Binnenkomst in Bellsund.
Net voor middernacht lieten we het anker vallen in 9 meter water in Van Keulenhamna. Vier knopen wind fluisterden zachtjes uit het NW, precies zoals voorspeld. De zon scheen op de bergen en gletsjers aan de andere kant van de fjord en ze scheen in heldere okerkleuren en wit tegen de donkerdere hemel in het zuiden. Een paar honderd meter aan onze stuurboordzijde rezen de bergen uit de zee en rezen via steile puinhellingen en kliffen tot honderden meters hoogte, terwijl aan de westelijke scheren en een laag schiereiland de horizon vormden. Al met al weer mooi en dramatisch.
Middernacht met de middernachtzon.
VEEL TE VEEL WIND
Dertig minuten later werd die fluisterende 4kt NW-wind in een oogwenk vervangen door ZW- en zuidelijke 20kt-wind. Yuma maakte een slagzij en zwaaide 180˚ op haar anker en snelde snel verder met het bouwen van golven van 1 meter die als brekende branding in de hamna spoelden. Wat enkele minuten daarvoor een idyllische ankerplaats was geweest, was in korte tijd een deinende puinhoop.
HET GAAT NOG HARDER WAAIEN.
Terwijl de wind snel opbouwde tot 30 knopen, wogen we onze opties af. Ze waren twee in getal; vertrek naar een meer beschutte ankerplaats of blijf waar u bent. Het binnenhalen van het anker in deze omstandigheden zou een riskante optie zijn – we hadden niet veel speelruimte gezien de omstandigheden, de sterke wind en golven zouden het moeilijk maken om de boot onder controle te houden terwijl we het anker ophaalden, en er was een goede De kans is groot dat we hem niet weer aan boord krijgen zonder dat hij verstrikt raakt in het onkruid en dat er aan de boeg moet worden gewerkt. Onder deze omstandigheden kan dit gemakkelijk leiden tot schade aan ons of de boot door een zwaaiend anker en mogelijk tot verlies van controle over de boot. Geen leuke vooruitzichten. Om op zijn plaats te blijven moest ons anker het vasthouden, of op zijn minst snel resetten als het door de tegenovergestelde trekkracht werd uitgetrokken, en dat zou ook betekenen dat de omstandigheden aan boord onaangenaam zouden zijn. Het risico was dat als de omstandigheden nog verder verslechterden en het anker sleepte, we gedwongen zouden worden óf heel, heel snel opnieuw te ankeren, óf erheen te rennen, dat wil zeggen terug naar optie 1.
De omstandigheden beginnen te verslechteren. Al snel kwamen brekende golven en windsnelheden van 30 tot 40 knopen Van Keulenhamna binnen. Leuk is anders!
We hielden het anker in de gaten. Ondanks dat de wind 180˚ was gedraaid, leek het erop dat het anker zich weer goed had gezet. We bleven op gelijke hoogte met onze kustmarkeringen en de GPS-track liet zien dat we met een smalle boog slingerden op 50 meter van de plek waar we het anker hadden gezet. Alles leek goed, dus we gingen voor optie 2, het slechte weer uitzitten. We vierden de rest van de anker ketting uit en begonnen met wachten. Na een uur of twee, terwijl de wind tussen de 30 en 40 knopen waaide en de boot schommelde, rolde en stuiterde op de golven, zetten we het ankeralarm en kropen in onze kooien, volledig gekleed en klaar om in actie te komen als het ankeralarm afging. Gelukkig gebeurde dit maar één keer, en dan nog alleen vanwege een GPS-fout. Desondanks was één van ons ieder uur wakker om voor de zekerheid de kustmarkeringen te checken.
HET BLIJFT HARD WAAIEN
We sliepen, zij het met tussenpozen, tot halverwege de ochtend. Er kwam geen einde aan de harde wind en brekende golven. De zonneschijn die de avond ervoor de verre bergen in een schitterend licht had gezet, was nu vervangen door laaghangende grijze wolken. Dit weer paste goed bij onze gemoedstoestand. Weer overwogen we onze opties: blijven of vertrekken.
De volgende ochtend is het grijs en bewolkt, en nog steeds brekende golven in onze ankerplaats.
We namen contact op met de andere zeiljachten in de buurt. SY's Snow Bear en Saraban'de, die ook beiden voor anker waren gegaan in een baai ten noorden van ons, bevonden zich in vergelijkbare omstandigheden met veel wind en brekende golven. Zij hadden ook dezelfde beslissing genomen om te blijven liggen totdat het weer zou verbeterden. Tenminste waren we niet de enigen die zich in ellendig voelden! SY Flying Fish lag in een goed beschermde ankerplaats ongeveer 10 zeemijl zuidwaarts. Zij waren de nacht doorgekomen met wat ongemakkelijke deining, maar met zachte wind. Wat een mazzel...!
Nog meer grijsheid rondom.
Na een paar uur slaagden we erin om een nieuwe weersvoorspelling te downloaden. Het leek erop dat het weer vooralsnog niet zou veranderen en dat we allemaal tenminste tot laat in de avond zouden moeten blijven waar we waren. Niet het nieuws waar we op hadden gehoopt.
OPNIEUW ZACHTE WIND
Maar uiteindelijk, vanaf 2100 uur, begon de wind eindelijk af te nemen en werden de golven steeds kleiner. En tegen middernacht konden we eindelijk rustig gaan slapen met slechts een licht briesje en zacht deinende golven. We vielen als een blok in slaap.
